«Οι στρατιωτικές επεμβάσεις των Αμερικάνων σε χώρες του εξωτερικού είναι ΔΗΘΕΝ ανθρωπιστικές», είπε ο Μήτσος χαϊδεύοντας παιχνιδιάρικα τα γένια του. Ήταν μάλιστα τόσο ικανοποιημένος με την απαράμιλλη ψαγμενιά που είχε ξεστομίσει που προέβη σε ένα αυτοσυγχαρητήριο “high five”, κολλώντας με ένα ηχηρό «ΠΛΑΦ» τις δύο του παλάμες. Στη συνέχεια της ημέρας μάλιστα βραβεύτηκε με σχετική πλακέτα από τη «Διεθνή Επιτροπή Μεγάλων Αληθειών, Συνταρακτικών Γεγονότων, Αποκαλυπτικών Μπουρδών, Απίστευτων Συνομωσιών» (ΔΕ-ΜΑΣΓΑΜΑΣ).
Η ειρωνεία μου δεν απευθύνεται φυσικά στην ουσία της παραπάνω διαπίστωσης, αλλά στο γεγονός ότι είναι τόσο προφανής που καθίσταται αστείο και αχρείαστο να επισημαίνεται. Πρέπει να έχει φτάσει κανείς σε επίπεδα οπαδικής πώρωσης και εθελοτυφλίας ώστε να νομίζει ότι η οποιαδήποτε κυβέρνηση δρα με γνώμονα την ηθική και το ουμανιστικό συμφέρον της παγκόσμιας κοινότητας.
Αφού λοιπόν τα αίτια των «παρεμβάσεων» καταλήγουν πάντα να πηγάζουν από την εθνική (ή προσωπική) ιδιοτέλεια, μάλλον θα πρέπει σταδιακά να υιοθετήσουμε μια πιο ρεαλιστική, μετα-κριτική προσέγγιση της πραγματικότητας. Όχι επειδή είμαστε κυνικά καθάρματα που δεν προβληματίζονται από καταστρεπτικές πρακτικές και σκιώδεις δολοπλοκίες, αλλά επειδή οφείλουμε να παραδεχτούμε τα βασικά γνωρίσματα της ανθρώπινης φύσης. Ένα από τα κυριότερα εξ’ αυτών είναι ο εγωισμός μας.
Όπως υποστήριξε και ο Joey απ’ τα φιλαράκια –παραδόξως ο πιο χαζούλης της παρέας- «δεν υπάρχει καμία καλή πράξη που να μην εμπεριέχει στοιχεία ιδιοτέλειας». Μπορεί κάτι τέτοιο να φαίνεται ακραίο αλλά ας πάρουμε ένα –επί τούτου- τραβηγμένο παράδειγμα: Μια μάνα βλέπει ένα αυτοκίνητο να κατευθύνεται με μεγάλη ταχύτητα προς το παιδί της. Μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου αποφασίζει και μπαίνει μπροστά στο όχημα σπρώχνοντας το απρόσεκτο πιτσιρίκι, με αποτέλεσμα να θυσιάσει –ενσυνείδητα- τη ζωή της για χάρη του παιδιού της. Συμφωνούμε όλοι πιστεύω για το πόσο σπαρακτικά συγκινητική είναι μια τέτοια ενέργεια. Είναι όμως και μια πράξη πλήρως εγωιστική. Αντιφατικό θα πουν πολλοί. Είναι; Η μάνα της ιστορίας συνέκρινε ενστικτωδώς το στιγμιαίο πόνο και το πέρασμα της στην ανυπαρξία (σε συνδυασμό με την επιβίωση του παιδιού της), με τη συνέχιση της ζωής της σε μια ψυχολογική κατάσταση διαρκούς δυστυχίας, κατάθλιψης και τύψεων. Και έκανε την προτιμότερη για την ίδια επιλογή.
Νομίζω ότι βγήκα λιγάκι εκτός θέματος. Υπάρχει πλήθος επιστημονικών βιβλίων και μελετών που τονίζουν ότι η ζωή σήμερα είναι καλύτερη από ποτέ (όσο περίεργο κι αν φαντάζει κάτι τέτοιο). Με λιγότερη βία, περισσότερες ανέσεις, χαμηλότερο υποσιτισμό και γενικά υψηλότερο επίπεδο διαβίωσης για το μέσο πολίτη σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες (και εκατονταετίες). Οι λόγοι πολλοί: Η βιομηχανική επανάσταση, οι διαρκώς αναπτυσσόμενες τεχνολογίες, η δημοκρατικοποίηση των καθεστώτων, οι διεθνείς εμπορικές σχέσεις κ.ά. Μέσα στην πληθώρα των ομολογουμένως τεραστίων κοινωνικών αδικιών, ανθρωπιστικών κρίσεων και ανισοτήτων που προκύπτουν από το παρών οικονομικό σύστημα υπάρχει ένα σημαντικό θετικό: Προωθείται η ανάδειξη των «Καλύτερων Αγγέλων της Φύσης μας». Όλο το σύστημα έχει δομηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να επωφελούμαστε περισσότερο ατομικά αν συνεργαζόμαστε αρμονικά ομαδικά. Αντιστοίχως, αν ένα «γρανάζι» υπολειτουργεί, επηρεάζεται αρνητικά όλος ο μηχανισμός. Για αυτό το λόγο δε συμφέρει τις ΗΠΑ η διάλυση της Ευρωζώνης και την Ευρωζώνη η έξοδος της Ελλάδας από αυτή. Ντόμινο. Είναι σαν να έχουμε αποδεχτεί δηλαδή τα ταπεινά, εγωιστικά μας ελατήρια και να προσπαθούμε να τα ενσωματώσουμε στη συλλογική βελτιστοποίηση. Το λες και φιλόδοξο…
Πάρα τα όσα είπα βέβαια, η ανθρώπινη φύση δε μπορεί να καλουπωθεί στο 100%. Εδώ και χιλιάδες χρόνια, το είδος μας επιδίδεται σε συνεχείς παρτίδες του αναπόφευκτου παιχνιδιού «ποιος την έχει μεγαλύτερη;». Κάποτε την πετούσαν έξω υπερήφανα οι Σουμέριοι, οι Φοίνικες, οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες, οι Πέρσες, οι Ρωμαίοι, οι Βυζαντινοί, οι Μογγόλοι και οι Οθωμανοί. Τις τελευταίες δεκαετίες την πετάνε έξω οι Αμερικάνοι. Κάποιες φορές πιο διακριτικά και στοχευμένα (Γιουγκοσλαβία, Λιβύη), κάποιες άλλες με εκκωφαντική, δολοφονική διάθεση (Βιετνάμ, Ιράκ).
Putin: "Σε λίγα χρόνια η μεγαλύτερη παγκόσμια υπερδύναμη θα είναι η Ρωσία"
Το συμπέρασμα είναι ότι πάντα υπήρχε μια χώρα-επιβήτορας. Πες το κακό, απαράδεκτο, ανήθικο - ό,τι σε βοηθάει να βγάζεις τη νύχτα χωρίς να πλαντάζεις στο μαξιλάρι σου. Αν σε βοηθάει να υπεισέρχεσαι σε αξιολογικές κρίσεις, κάντο. Όλοι το κάνουμε. Αυτό όμως δεν αλλάζει ούτε την αλήθεια, ούτε τη μορφή της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας. Όποιος έχει τη δύναμη, την επιδεικνύει και τη χρησιμοποιεί. Πάντα αυτό γινόταν και πάντα αυτό θα γίνεται. Μέχρι τουλάχιστον η κουλτούρα του αμοιβαίου και αλληλένδετου συμφέροντος/καταστροφής που περιγράφηκε παραπάνω να συμμεριστεί πλήρως και από όλους. Μέχρι τότε όμως κάποιος θα διαφεντεύει. Κάποιος θα είναι ο προαναφερθείς επιβήτορας που θα ψάχνει λαχταριστά πωπουδάκια για να διακορεύσει.
Εμείς πάντως είχαμε 400 χρόνια σκλαβιάς επειδή ο σοφός βυζαντινός λαός ήθελε «καλύτερα το τούρκικο φέσι, παρά την παπική τιάρα»… και πάρε σκοταδισμό, και πάρε έναν Διαφωτισμό που δεν πέρασε ούτε για μια καλησπέρα. Κοινώς, ούτε το σωστό διακορευτή δε μπορούμε να επιλέξουμε.
Η ύπαρξη ενός αδιαφιλονίκητου «μπάτσου της υφηλίου» (ή και περισσότερων) δε μπορεί δυστυχώς να αποφευχθεί. Αφού ως χώρα δε μπορούμε να παίξουμε αυτό το ρόλο, ας πάψουμε τουλάχιστον να εκπλησσόμαστε που κάποιες άλλες χώρες μπορούν. Ας παραδεχτούμε επίσης ότι δεν έχουν «όλα τα γουρούνια την ίδια μούρη», ακόμα κι αν μιλάμε για γουρούνια-επιβήτορες.
